Sunday, May 25, 2008

ތަޢައްޔަރުވެފައިވާ ރަށްރަށުގެ ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ހަތިޔާރަކަށް ބޭނުންކޮށް، އެހީދޭ ޖަމާޢަތްތަކަށް ދިއްކުރަމުން އަންނަ ނާށިގަނޑު ނަޖިހާއި ބެހޭ މިނިސްޓްރީއިން އާކޮށްފި

ރަށްރަށުގެ ފެނާއި ނަރުދަމާ ނިޒާމް ދެމެހެއްޓެނިވިގޮތެއްގެ މަތީ ހިންގާ ބެލެހެއްޓުމާއި ބެހޭގޮތުން މަޢުލޫމާތު ދިނުމަށް ނަސަންދުރާ ޕެލަސް ހޮޓެލްގައި ދާދިފަހުން ބޭއްވި ބުފޭ އެންޑް ކޮފީ ސެމިނާރެއްގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ރަށްރަށުގެ ފެންފަށަލަ ތަޢައްޔަރުވެފައިވާކަމަށާއި އެއްކޮށް ނެތިގެން ގޮސްފައިވާކަމަށް ނަޖިހާއިބެހާ ވަޒީރު ވިދާޅުވިކަމަށް، އެެމިނިސްޓްރީގެ ވެބްސައިޓްގައިހާމަކޮށްފިއެވެ. ހިތަށް އަރާ ސުވާލަކީ، ބިމުގެ ފެން އިންސާނުންގެ ނަޖިހުން ތަޢައްޔަރުވެ، ނެތިގެން ދިޔައީ އިއްޔެ މިއަދު ހެއްޔެވެ. ރަށްރަށުގެ ބިމުގެ ފެންފަށަލަ ނުވަތަ ބިމުގައި ހުރި ސާފު ފެން ރަށްރަށުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުން ބޭރުކުރާ ނަޖިހުގެ ސަބަބުން ތަޢައްޔަރުވެ، އެފެން އިންސާނުން ބޭނުންކުރުމަށް ނުރައްކަލަކަށްވީ އިއްޔެ މިއަދުތޯއެވެ.

އެހެން ބައްރުތަކާއި ޚިލާފަށް، ރާއްޖެއަކީ ގުދުރަތީގޮތުން ލިބެން ހުންނަ ފެނުގެ ވަޞީލަތްތައް މަދު ތަނަކަށް ވީހިދު، ބިމުގެ ފެން ރައްކާތެރިކުރުމަށާއި ދެމެހެއްޓެނި ނިޒާމެއްގެ ދަށުން ބިމުގެ ފެން ބޭނުންކުރުމަށް މަގުފަހިވާ އެއްވެސް ކަމެއް މިހާތަނަށް ސަރުކާރުން ކޮށްފައި ނުވާއިރު، ބިމުގައި ހުރި ސާފު ފެން ލޮނުވެ، ފެން ވަޅުތަކުން ކަނޑުގެ ލޮނު ނޫން އެހެން އެއްޗެއް ނުލިބޭ އިރު، އަދިވެސް މި އުޅެވެނީ ފެނުގެ ދިރާކުރުމުގެ ބުރަ މަސައްކަތުގައެވެ. ފެނުގެ ކޮންޑަކްޓިވިޓީއާއި ޕީ.އެޗް ބެލުމުގެ ދަތުރުތައް ކުރުމުގައެވެ.

ރަށްރަށުގެ ބިމުގެ ފެންފަށަލައަށް ނަޖިހުގެ އަސަރުކޮށް، ރައްޔިތުން ބޭނުންކުރަމުން އަންނަ ފެން ވަޅުތައް ނަޖިސް ވަޅުގަނޑަށް ބަދަލުވެ، ސެޕްޓިކް ޓޭންކަށް ބަދަލުވެ، ނަޖިސް ފެނުން ކުޑަ ކުދީން ފެންވަރުވަމުންދާއިރު، މިއީ ދިރާސާކުރަން ޖެހޭކަމެއްތޯއެވެ. ދުވަހު ދެއިރު، ފެން ވަޅުތަކުގެ ޕީ.އެޗް އާއި ކޮންޑަކްޓިވިޓީ ބެލުމަކީ، އެ ބުނާ ދިރާތޯއެވެ. އެއްޗެއް ތަޢައްޔަރުވަނީ ތަޢައްޔަރުވާ ފަދަ މާއްދާއެއް އެއެއްޗަކާ އެކުވެ އެ ބޭނުންކުރުން ނުރައްކާވާ ޙާލަތަކަށް ދިއުމުންކަމަށް ވާއިރުު، ރަށްރަށުގެ ބިމުގެ ފެން ފަށަލަ ތަޢައްޔަރުވުމަށް މެދުވެރިވި ސަބަބަކީ ގޭގެއިން ބޭރުކުރާ ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން ބިމަށް ހިންދުމެވެެ. ފެންވަޅު ބުޑަށް ނަޖިސްފެން ހިންދުމެވެ. ރައްކާތެރި ގޮތުގައި ނަޖިހާއި ނަޖިސްފެން ނައްތާލާނެ ނިޒާމް ރަށްރަށުގައި ޤާއިމްކޮށްފައި ނެތުމެވެ. ރަށްރަށުގެ އާބާދީ އިތުރުވެ، ފެން ލިބޭނެ އެހެންއެއްވެސް ގޮތެއް ނެތި، އެކިއެކި ބޭނުންތަކަށް ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތި ބިމުގެ ފެން ބޭނުންކުރުމެވެ. ނަތީޖާއަކަށް ވެގެން ދިޔައީ، ފެންފަށަލަ ނަޖިސްފެނަށް ބަދަލުވެ، މޫދު ލޮނަށް ބަދަލުވުމެވެ. ރަށްރަށުގެ ރައްޔިތުން ނަޖިސްފެން ބޯންޖެހި އެ ފެނުން ރައްޔިތުން ފެންވަރަން ޖެހުމެވެ.

ސެމިނާރތަކާއި ވޯކްޝޮޕްތަކުގައި އަޑުގެ ކޮޅަށް ބާރުލާފައި ފެންފަށަލަ ތަޢައްޔަރު ވެފައިވާކަމަށާއި ފެން ފަށަލަތައް ނެތިގެން ގޮސްފައިވާ ކަމުގެ ވާހަކަ ނަޖިހާއި ބެހޭ ވަޒީރު ދައްކަވާއިރު، މިއީ އިއްޔެ މިއަދު ވީކަމެއްހެއްޔެވެ. ރަށްރަށުގެ ބިމުގެ ފެން ތަޢައްޔަރުވެފައިވާކަމަށާއި މީރުފެން ނެތިގެން ގޮސްފައިވާކަމަށް ނަސަންދުރާގައި ބޭއްވި މިދެންނެވި ސެމިނާރގައި ނަޖިހާއި ބެހޭ ވަޒީރު ވިދާޅުވެ، މިކަންކަން ޙައްލުކުރުމަށް އެހީތެރިވެދެއްވުމަށް އެހީދޭ ޖަމާޢަތްތަކަށް އާ ނާށިގަނޑެއް ދިއްކޮށްލެއްވިއިރު، އެހީދޭ ޖަމާޢަތްތަކުން އެހީ ފޯރުކޮށްދެނީ، ކާރިސާތަކުގައި ލިބޭ ގެއްލުން ފޫބެއްދުމަށްކަން ނަޖިހާއި ބެހޭ ވަޒީރަށް އެގި ނުލައްވަނީތޯއެވެ. މާކުރީންވެސް ތަޢައްޔަރުވެފައިވާ ފެންފަށަލަ ހަތިޔާރަކަށް ނަންގަވައިގެން އެހީދޭ ޖަމާޢަތްތަކަށް ނާށިގަނޑު ދިއްކުރަމުންދާއިރު، އެހީދޭ ޖަމާޢަތްތަކުގެ ލޯ ހުއުްޓިފައިހުރީ ތޫފާން އައިސް އެތައް މިލިއަން މީހުން ޙާލުގައި ޖެހިފައިވާ ބަރުމާއަށް ކަމެއް ނޭގެނީތޯއެވެ. ބިންހެލުން އައިސް އެތައް މިލިއަން މީހުން ޙާލުގައި ޖެހިފައިވާ ޗައިނާއަށްކަމެއް ނޭގެނީތޯއެވެ.

ތަޢައްޔަރުވެފައިވާ ރަށްރަށުގެ ފެންފަށަލަ ހަތިޔާރަކަށް ނަންގަވައިގެން، އެހީހޯދުމަށް ނާށިގަނޑު ދިއްކުރުމުގެ ސަޤާފަތެއް ގެންގުޅުމުގެ ބަދަލުގައި، މީސްކޮޅު މަދު މިތަނުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ތަފާތު ބޭރުގެ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކުން ރާއްޖޭގެ ފަގީރުކަން ބޭރުދުނިޔެއަށް ދެއްކުމަށްފަހު ހޯދާ ފައިސާ ނަހަމަގޮތުގައި ތަޅާ ސުންނާފަތި ކުރަމުންދާއިރު އެކަން ހުއްޓުވުމަށް މަސައްކަތް ނުކުރާކަމީ، ސުވާލު އުފެދޭ ކަމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ ނަމުގައި ޔުނިސެފު ފަދަ ޖަމާޢަތްތަކުން ހޯދާ އެހީ ރާޅާ އަޅާ މީހުންނާއި ފީނާ މީހުންނަށް ދީ ހުސްކުރަމުންދާއިރު އެކަން ހުއުްޓުވުމަށް މަސައްކަތް ނުކުރާކަމީ ހިތާމަހުރިކަމެކެވެ.

5 comments:

Anonymous said...

good article, great write up, keep it up

Anonymous said...

dhen keeh kuraanee dho??

Anonymous said...

dhen mi article liuve beyfulhakah MWSA ge mandate gaa, water reseach and espeically fresh water aquifer study kurumaai, migeh hunna najis belumaai, bacteria dhaanin negumaai, virus tha vathu thahtah elhun fada kanthah kuravaa kameh negenee thoa! even now they have developed aqifer cuvers and maps for 60 over islands and these maps will be published on UNESCO website very soon. dhen anneka ethaa eheree anneka Ph doctor viya dhoa! kaloa mihaaru MWSA in fluid substance thah, even liquifed gas geh PH ves hoadifi. namaves mithakethi mihiree adhi sirru koffa. fakaleh noon dhoathoa.
Adubarey

Anonymous said...

mee dhen hada balabodu aalaathun thibi thanekey dhoa.
Najis water

Anonymous said...

thaahiru dhiriulhumakah najis fen noon ehcheh beynun

handas buri